Σε απόσταση περίπου 5 χιλ. ανατολικά από το μοναστήρι βρίσκεται το παλαιό ασκητήριο, όπου ανεγέρθηκε η εκκλησία «Κοίμηση του Αγίου Ιωάννη της Ρίλας». Το έτος της ανέγερσής της δεν είναι γνωστό, όμως υπάρχουν αναφορές για την ίδια από το 1385, 1742 και 1746. Η εκκλησία ανακαινίστηκε το έτος 1820 με χρήματα του ιερομονάχου χαντζή Κορνίλιι. Κτίστηκαν και κελιά για τους μοναχούς, οι οποίοι επέλεξαν την αυστηρότητα και τη νηστεία ως τρόπο ζωής. Η εκκλησία είναι μονολιθική, πέτρινη, με ίσους σχεδόν όγκους του νάρθηκα και του ναού. Οι τοιχογραφίες στην εκκλησία, οι οποίες διατηρήθηκαν εν μέρει, είναι παρεμφερείς, όσον αφορά τον ρυθμό, με τις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που βρίσκεται στην ανατολική μοναστηριακή πτέρυγα. Οι ίδιες εικονογραφίες είναι έργο καλλιτεχνών από την πόλη Σάμοκοβ, μαθητών του Χρήστο Ντιμιτρόβ. Στις εικονογραφίες αναδεικνύονται παραστάσεις αγίων-στρατιωτών. Στην δυτική πλευρά του νάρθηκα διαμορφώθηκε κι άλλος χώρος, στην γωνία του οποίου βρίσκεται ο τάφος του Αγίου Ιωάννη της Ρίλας – τόπος προσευχών για πολλούς προσκυνητές.
Πίσω από τον ναό βρίσκεται το σπήλαιο, όπου ο αξιοσέβαστος Ιωάννης πέρασε τα τελευταία δώδεκα έτη της ζωής του. Εδώ ο κάθε πιστός προσκυνητής μπορεί να ζητήσει την ευλογία και την προστασία του ερημίτη της Ρίλας. Σε άμεση εγγύτητα με την εκκλησία και το σπήλαιο αναβλύζει πηγή (αγιασμός) με θεραπευτικό νερό, το οποίο άρχισε να πηγάζει χάρη στις προσευχές του αγίου, ενώ ανατολικά από την πηγή βρίσκεται ο βράχος, όπου ο Άγιος Ιωάννης απηύθυνε προσευχές προς τον Θεό.
